Rodzaje sprzęgieł samochodowych

2019-07-17 14:23:11 / Fre
Rodzaje sprzęgieł samochodowych

Sprzęgło samochodowe to element, który odgrywa kluczową rolę przy przerywaniu przekazywania napędu do kół z silnika - ta podstawowa informacja znana jest każdemu kierowcy. Niemniej jednak bardziej szczegółowe zapoznanie się z zasadami działania i budową różnego rodzaju układów sprzęgłowych pozwala ocenić wady i zalety każdego z nich, poszerzając jednocześnie naszą wiedzę o tym, jak działają poszczególne elementy naszego pojazdu.

Podział sprzęgieł samochodowych

Istnieją trzy podstawowe rodzaje sprzęgła, do których zalicza się:

sprzęgła cierne,
sprzęgła hydrokinetnyczne,
sprzęgła elektromagnetyczne.

W oczywisty sposób sprzęgła te różnią się od siebie budową, co sprawia, że każde z nich ma swoje wady i zalety.

Sprzęgła cierne

Sprzęgła cierne to kategoria sprzęgieł, którą można podzielić na wiele podkategorii stosując odpowiednie kryteria podziału. Ze względu na zastosowaną konstrukcję wyróżnia się sprzęgła jedno-, dwu- i wielotarczowe. Z kolei ze względu na warunki pracy sprzęgła ciernego wyróżnia się sprzęgła suche i sprzęgła mokre, pracujące w oleju. Sprzęgła cierne można równiez podzielić ze względu na rodzaj tarcia występującego między tarczami ciernymi. Tego typu tarcie może być wywołane odśrodkowo (wraz z rosnącymi obrotami silnika), za pomocą sprężyny, a także półodśrodkowo (siła sprężyny wzmocniona przez siłę odśrodkową).

Kolejnym ważnym podziałem jest podział ze względu na sposób sterowania. Wyróżnia się tutaj:

sprzęgła hydrauliczne, wykorzystujące pompę, płyn hydrauliczny i przewody,
sprzęgła pneumatyczne, wykorzystujące zawory, sprężarkę i przewody,
sprzęgła ze sterowaniem mechanicznym, wykorzystujące specjalnie montowaną linkę.

Ostatnim podziałem jest podział ze względu na zaangażowanie kierowcy w proces wysprzęglania, gdzie wyróżnia się sprzęgła manualne i sprzęgła sterowane w sposób elektroniczny.

Najpopularniejszym rodzajem sprzęgła ciernego stosowanego w samochodach osobowych jest sprzęgło cierne, suche, jednotarczowe, sterowane w sposób hydrauliczny, gdzie tarcie wywołuje sprężyna. Układ tego typu sprzęgła składa się z łożyska oporowego, tarczy i docisku. Istotną rolę w przy wysprzęglaniu ma także koło zamachowe. To właśnie tego typu sprzęgło cierne znajduje się w większości samochodów osobowych wyposażonych w manualną skrzynię biegów. Sprzęgła cierne to mechanizmy ekonomiczne w utrzymaniu i proste w budowie, które cechują się bardzo dużą wytrzymałością. Niemniej jednak tego typu mechanizm ogranicza wielkość przenoszonego momentu obrotowego, a jego manualna obsługa wymaga odpowiedniej wprawy.

Szukasz sprzęgła do swojego samochodu - sprawdź https://www.sprzeglo.com.pl

Sprzęgła hydrokinetyczne

Sprzęgła hydrokinetyczne można spotkać w pojazdach wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów. Sprawia to, że konstrukcja jest dużo bardziej skomplikowana niż w przypadku sprzęgieł ciernych. Moment obrotowy przekazywany jest do turbiny (element bierny) z pompy połączonej z wałem korbowym (element czynny). Działanie takie opiera się na tzw. wymuszonym obiegu cieczy wewnątrz.

Sprzęgła hydrokinetyczne przekazują moment obrotowy bazując na różnicy prędkości wspomnianych wcześniej elementów biernych i czynnych, nieustannie pracując z poślizgiem. Prowadzi to niejednokrotnie do strat energii i zmniejszenia sprawności, co jest niewątpliwie wadą sprzęgieł hydrokinetycznych. Do wad zaliczymy równiez wyższe niż w przypadku sprzęgieł ciernych koszty wymiany, konieczność odprowadzenia ciepła i duże gabaryty. Z kolei do zalet należą dobre tłumienie, cicha i łagodna praca oraz płynne przekazywanie momentu obrotowego.

Sprzęgła elektromagnetyczne

Tego typu sprzęgła działają na zasadzie elektromagnesu odciągającego od siebie tarcze cierne. Sprzęgła elektromagnetyczne są rzadko stosowane, głównie ze względu na ciągłą konieczność dostarczania prądu i brak możliwości poślizgu, co określane jest często jako działanie „zero-jedynkowe”. Koncepcja sprzęgieł elektromagnetycznych znajduje jednak zastosowanie w sprężarkach klimatyzacji, czy wentylatorach chłodnic.