Manewry podstawowe - zasady ogólne

Zasady ogólne - Osoby biorące udział w ruchu drogowym zobowiązane są do zachowania szczególnej ostrożności. Należy bezwzględnie przestrzegać zasad ruchu drogowego oraz unikać wszelkich działań i manewrów, które mogłyby utrudniać ruch, spowodować bezpośrednie lub pośrednie zagrożenie bezpieczeństwa, zakłócać spokój lub porządek publiczny oraz narażać kogokolwiek na szkodę. Bezpieczne uczestniczenie w ruchu drogowym to także stosowanie zasady "ograniczonego zaufania". Zgodnie z nią uczestnicy ruchu (i inne osoby znajdujące się na drodze) mają prawo ufać, że inne osoby stosują się do przepisów ruchu drogowego. Zaufanie to powinno trwać jednak tylko do chwili, gdy okoliczności wskazują, że osoby te zachowają się sprzecznie z przepisami. O możliwości nieprzestrzegania przepisów może świadczyć zachowanie się innego uczestnika ruchu np. zbyt szybkie dojeżdżanie pojazdu do skrzyżowania drogą podporządkowaną (kierujący pojazdem może nie ustąpić pierwszeństwa), jazda rowerzysty "wężykiem". Ograniczone zaufanie należy zachować także wobec pewnej grupy uczestników ruchu - niezależnie od ich zachowania. Chodzi tu zwłaszcza o małe dzieci pozostawione na drodze bez opieki oraz o osoby w podeszłym wieku. W przedstawionych wyżej sytuacjach należy podjąć takie działania, aby uniknąć sytuacji niebezpiecznej bądź ją przynajmniej zminimalizować. W szczególności należy zwiększyć ostrożność, zmniejszyć prędkość, w razie potrzeby użyć sygnału ostrzegawczego, być przygotowanym na nieoczekiwany bieg wydarzeń. Tak więc uczestnik ruchu, a zwłaszcza kierujący pojazdem, musi umieć oceniać zachowanie innych osób, aby w krytycznym momencie uniknąć kolizji. Jeżeli uczestnik ruchu lub inna osoba spowodowała jednak zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, jest zobowiązana przedsięwziąć środki w celu usunięcia zagrożenia, a gdy nie jest w stanie tego zrobić, powinna uprzedzić innych uczestników ruchu o występującym zagrożeniu.
W Polsce, jak w zdecydowanej większości państw europejskich, obowiązuje ruch prawostronny. Oznacza to, że kierujący pojazdem:

  • na drodze dwujezdniowej jest obowiÄ…zany jechać prawÄ… jezdniÄ…,
  • na jezdni dwukierunkowej majÄ…cej co najmniej cztery pasy ruchu jest obowiÄ…zany jechać prawÄ… stronÄ… jezdni,
  • jest obowiÄ…zany jechać możliwie blisko prawej krawÄ™dzi jezdni.
Jeżeli na jezdni są wyznaczone pasy ruchu, kierujący pojazdem nie może zajmować więcej niż jednego pasa, oczywiście za wyjątkiem wykonywania manewru zmiany pasa ruchu.
Kierujący pojazdem znajdującym się na części jezdni, po której jeżdżą pojazdy szynowe, jest obowiązany ustąpić miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi szynowemu.


Kierujący pojazdem zaprzęgowym, rowerem, motorowerem, wózkiem ręcznym oraz osoba prowadząca pojazd napędzany silnikiem, są obowiązani poruszać się po poboczu, chyba, że nie nadaje się ono do jazdy lub ruch pojazdu utrudniałby ruch pieszych.

Wszyscy uczestnicy ruchu drogowego mają obowiązek stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych i znaków drogowych (nawet wtedy, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania, niż nakazany przez te osoby, sygnały bądź znaki).

Jednocześnie przepisy podkreślają, że polecenia i sygnały dawane przez kierującego ruchem lub osoby uprawnione do jego kontroli, mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi, a sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regulującymi pierwszeństwo przejazdu.
 
Ze względów bezpieczeństwa zabrania się korzystania podczas jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku.

Kierujący pojazdem samochodowym oraz osoba przewożona takim pojazdem wyposażonym w pasy bezpieczeństwa są obowiązani korzystać z tych pasów podczas jazdy. Przepis ten nie dotyczy:

  • osoby majÄ…cej orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do używania pasów,
  • kobiety o widocznej ciąży,
  • kierujÄ…cego taksówkÄ… osobowÄ… podczas przewożenia pasażera,
  • instruktora lub egzaminatora podczas szkolenia lub egzaminowania,
  • policjanta, funkcjonariusza UrzÄ™du Ochrony PaÅ„stwa, Straży Granicznej i SÅ‚użby WiÄ™ziennej, żoÅ‚nierza SiÅ‚ Zbrojnych - podczas przewożenia osoby (osób) zatrzymanej,
  • funkcjonariusza Biura Ochrony RzÄ…du podczas wykonywania czynnoÅ›ci sÅ‚użbowych,
  • zespoÅ‚u medycznego w czasie udzielania pomocy medycznej,
  • konwojenta podczas przewożenia wartoÅ›ci pieniężnych,
  • osoby chorej lub niepeÅ‚nosprawnej przewożonej na noszach lub w wózku inwalidzkim.